Anne sütü, yenidoğanın beslenmesinde en ideal, özgün ve yaşayan doğal bir besin olarak kabul edilmekle birlikte, emzirmenin yaygınlaştırılması ve anne sütünün arttırmaya yönelik çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. American Pediatri Akademisi ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından anne sütünün, yenidoğanın bağışıklık sisteminin gelişimi, besinlerin sindirimi ve emilimi, gastrointestinal fonksiyonun gelişimi ve nörolojik gelişimi etkilerken, çocukluk obezitesi, allerjik hastalıklar ve ani bebek ölümlerini azalttığını bildirilmektedir. Literatürde anne sütünün içeriğindeki spesifik biyoaktif bileşenler, immüno-modülatör faktörler, gastrointestinal hormonlar, immünoglobulinler, laktoferrin, lizozim, oligosakkaritler, nükleotidler, büyüme faktörleri, enzimler, antioksidanlar ile bağışıklık sistemini geliştirdiği, enfeksiyonlara karşı hücresel yanıtı arttırdığı ve bağırsak bakteriyel florasını değiştirdiği ifade edilmektedir. Laktasyon sürecinin başlamasında ve sürdürülmesinde en önemli faktörler anne ve bebeğin tensel temasının olması ve emzirmenin başlaması ile memenin uyarılmasıdır. Son yıllarda sezaryen ve prematür doğumların artması sonucu doğumu takip eden ilk günlerde annelerde prolaktin ve oksitosin salgısının hemen aktive olmaması ile birlikte anne sütü üretiminin az olması bilim insanlarını anne sütünü arttırmak için alternatif yöntemlere yönlendirmiştir. Bu yöntemler fiziksel (pompalama, meme masajı ve kompresyon, sıcak uygulama, akupunktur, akupresure gibi), mental (hipnoz, gevşeme egzersizleri, yoga, müzik terapi gibi), geleneksel (malt içecekler, rezene çayı, zencefil, ısırgan otu, tatlı içecekler gibi) ve birçok tamamlayıcı tedaviyi içermektedir. Bu derlemenin amacı, dünyada ve Türkiye’de anne sütünü artırmak için uygulanan alternatif yöntemleri yapılan çalışmalar ışığında sentezleyerek literatüre katkı sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: Anne Sütü, Laktasyon, Alternatif Yöntemler
|
