İnsan vücudunda birçok dokuda koloniler halinde yaşayan yaklaşık 1014 mikroorganizma olduğu düşünülmektedir. Bu mikroorganizmalar vücudumuzda spesifik bölgelerde yoğunlaşarak mikrobiyotaları oluşturur. Canlı mikroorganizmalar gastrointestinal sistem başta olmak üzere ürogenital sistem, solunum sistemi ve deride bulunmaktadır. Fekal Mikrobiyota Transplantasyonu (FMT) sağlıklı bir bireyden alınan gaitanın filtrasyon ve seyreltme işlemlerinden sonra tedavi edilecek kişinin gastrointestinal sistemine transplante edilmesi işlemine denir. FMT ilk olarak Ge Hong tarafından 4. yüzyılda Çin’de ağır diyare ve besin intoksikasyonu yaşayan bireylere oral yolla “sarı çorba” adı ile uygulanmıştır. 16. yüzyılada kronik diyare ve konstipasyonda, hipertermide, kusma ve ağrı gibi durumlarda kullanılıp 17. yüzyılda ise veterinerlik dalında kullanılmıştır. 20. yüzyılda Bedouins tarafından önerilen ve 2. Dünya savaşı sırasında Alman askerleri tarafından kullanılan "sıcak deve gaitası"nın tedavideki faydası onanmıştır. Ayrıca Eisman ve arkadaşları tarafından ilk kez 1958 yılında modern tıpta kullanılmıştır. FMT yönteminin kullanıldığı bazı hastalıklar; kolelitiazis, kolorektal kanserler, hepatik ensefolopati, idiyopatik kostipasyon, inflamatuar bağırsak hastalığı, ailevi akdeniz ateşi, gastrik karsinoma ve lenfoma, tekrarlayan Clostridium difficile enfeksiyonu, astım, otizm, atopi, otoimmün hastalılar, diabetus mellitus (DM) ve insülin direnci olarak sıralanabilir. FMT uygulanacak kişiye işlemden önceki gece laksatifler veya purgatifler verilmesi daha olumlu sonuçlar doğurabilir. Gaita materyali, gaita bankasından alınabilir ancak arkadaşlar ve akrabalardan alınan gaita materyalinin fayda oranın daha fazla olduğu tespit edilmiştir. FMT uygulamasında hastanın yeni bir hastalığa yakalanmaması için donörlerin hikâyelerinin ayrıntılı incelenmesi gereklidir. Sonuç olarak son zamanlarda intestinal mikrobiyota üzerine yapılan çalışmaların artması ve birçok hastalığın patogenezinin mikrobiyota ile ilişkilendirilmesi alternatif bir tedavi yöntemi olarak FMT’ye dikkat çekmektedir. Ancak bu konuda daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: FMT, Mikrobiyota, Gaita
|
