Serebral Palsi (SP), 1964 yılında Bax tarafından ‘immatür beyinde defekt ya da lezyon nedeniyle oluşan postür ve hareket bozukluğu’ olarak tanımlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda SP’li çocukların %89’unun beslenme sırasında yardıma ihtiyaç duyduğunu, %28’inde salya, %59’unda konstipasyon (kabızlık) ve %22’sinde kusma olduğu bildirilmiştir. Bu sorunlar; emme, oral alım, çiğneme ve yutma güçlüğü, iştahsızlık, reflü, aspirasyon, besin reddi, uzun yemek sürelerinden dolayı fiziksel büyüme ve gelişmeyi etkileyen problemler olarak kendini gösterir. Bu sorunlardan kabızlık çocukların yarısından çoğunda görülür. Sebebi ise lif ve sıvıdan yoksun beslenme, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yanlış tuvalet eğitimi ya da alınan bazı ilaçlardır. Ciddi beslenme sorunları bebeklik döneminde kendini göstermeye başlamakta ve çocukluk dönemi boyunca da devam etmektedir. SP’li çocuklar beslenme yetersizliği ve problemleri açısından risk altındadır. Oysaki erken müdahale ve sıkı bir beslenme takibi ile malnütrisyon engellenebilir. Malnütrisyon; gelişme geriliğine yol açan önemli faktörlerdendir. SP’li çocuklarda malnütrisyon çocuğun gelişimini desteklemek için gerekli olan enerji ve besin ögelerini yeterli ve dengeli bir şekilde almasına engel olan yetersiz oral motor fonksiyondan kaynaklanmaktadır. SP’li çocuklar beslenme açısından yardıma ihtiyaç duymaktadır. Bu yüzden ailelerinin, hastalığa spesifik beslenme durumuna ilişkin bilgilendirilmesi, malnütrisyona bağlı sağlık problemlerinin önlenmesi bakımından önem taşır. SP’li çocuklarda oral motor fonksiyonlardaki bozuklukların ve buna bağlı olarak kötü beslenme durumunun giderilmesinde doktor, diyetisyen, fizyoterapist ve hemşireden oluşan interdisipliner bir ekibin sunduğu sağlık hizmeti yaşam kalitesinin geliştirilmesine katkıda bulunabilir. Ülkemizde SP’li çocukların beslenme durumlarını ve yaşam kalitelerini saptamaya yönelik büyük örneklemli, uzunlamasına, takip çalışmalarına gereksinim olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Serebral Palsi, Beslenme, Malnütrisyon, Yutma Güçlüğü
|
