Psikolojik yardım arama tutumu birçok faktörden etkilenmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar bunun bireylerin damgalanma ve özellikle kendini damgalama gibi faktörlerden etkilendiğini ortaya koymaktadır. Kendini damgalamanın pek çok nedeni olmakla birlikte en önemli nedeni bilgi eksikliğidir. Bu araştırmada da bu bilgi dikkate alınarak 229 kadın ve 71 erkek üniversite öğrencisinin psikolojik yardım aramada kendilerini damgalama düzeyleri ile ruh sağlığı okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Sözü edilen ilişki kavramları yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sosyoekonomik düzey, ebeveyn eğitim düzeyi ve psikolojik yardım alma geçmişi gibi değişkenlere göre incelenmiştir. Araştırmada ‘’Kişisel Bilgi Formu, Ruh Sağlığı Okuryazarlık Ölçeği ve Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılıp değişkenler arasındaki ilişkiye bakıldığı için korelasyonel desen kullanılmıştır. Verilerin analizinde korelasyon, bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Bireylerin ruh sağlığı okuryazarlık düzeyleri ile psikolojik yardım aramada kendini damgalama düzeyleri arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Bunun yanında kadınların ruh sağlığı okuryazarlık düzeyinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu ancak bu farkın manidar olmadığı tespit edilmiştir. Anne eğitim seviyesi bireyin psikolojik yardım aramada kendini damgalama düzeyini etkilemezken baba eğitim seviyesi etkilemektedir. Ancak literatürün aksine ekonomik düzey, yaş ve daha önce psikolojik yardım almış olmak bireyin psikolojik yardım aramada kendini damgalama düzeyini etkilememektedir. Bulgular, konu hakkında bireylere bilgilendirme çalışmalarının yapılmasının koruyucu, önleyici ve geliştirici ruh sağlığı hizmetlerinin niteliğini artırarak bireylerin psikolojik yardım aramada kendilerini damgalama düzeylerini azaltacağını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı Okuryazarlığı, Kendini Damgalama, Yardım Arama
|
