Sac metal parçalar günlük hayatımızın her alanında yaygınca kullanılmaktadır. Bu parçaları şekillendirmek için pek çok yöntem geliştirilmiş olup her birinin diğerlerine göre üstün ve zayıf yönleri bulunmaktadır. Her ne kadar son dönemde eklemeli imalat (3 boyutlu yazıcılar vasıtasıyla), artırımlı imalat (cnc işleme tezgahında sac malzemeye baskı uygulayarak) gibi alternatif ve hızlı yöntemler geliştirilmiş olsa da, bu yöntemlerde ürün malzemesi ve ürün ebatları konusunda kısıtlar vardır. Yaygın kullanımda prototip ve tasarım doğrulama üretimleri için kullanılmaktadır. Sıvı basıncı ile şekillendirme (Hidraform) bu yöntemlerden, ekipman yatırım bedelinin düşüklüğü ve parçaların hızlı bir şekilde alınabilmesiyle öne çıkmaktadır.
Sıvı basıncı ile şekillendirme (Hidraform/Flexform) prosesi konvansiyonel şekillendirme metotları ile alınamayan veya çok yüksek maliyetli kalıp/ekipman yatırımları gerektiren durumlarda tercih edilen soğuk ve mekanik bir şekillendirme metodudur. Günümüzde çoğunlukla havacılık ve otomotiv sektörlerinde düşük adetli üretimlerde, tasarım doğrulama ve/veya prototip üretim ihtiyaçlarında kullanılmaktadır.
Bu çalışmada, hidraform prosesinde şekillendirme yapmak için kullanılan kalıp/ekipmanların tasarımında dikkat edilmesi gereken konular tanımlanmıştır. Çalışma kapsamında, sac metal parçanın tasarımından kaynaklı proses sırasında yaşanılabilecek problemler ve kalıp tasarımından kaynaklı tezgahta yaşanabilecek problemlere karşın tasarım iyileştirmeleri de sunulmuştur. Tasarım işçiliğini otomatik olarak hatasız ve hızlıca yaptırmak için, Catia/Powercopy eklentisinde uygulama yapılmıştır. Otonom kalıp tasarımına temel teşkil edecek şekilde, bu çalışmada iş parçasının kullanıcı tarafından tanımlanan formlu yüzeyleri için geri yaylanma değeri otomatik olarak güncelleştirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hidroform Kalıp Tasarımı, Sıvı Basıncı ile Şekillendirme, Sıvı Basıncı ile Kalıplama, Powercopy Uygulaması
|
