Son yıllarda doğal çevreye olumsuz etkiler yaratan çevre ve enerji problemlerinin önemli sebeplerinden biri de enerji üretim ve kullanım biçimindeki yanlışlardır. Dünyada ve Türkiye’de enerji kullanımı incelendiğinde enerjinin önemli bir kısmının konutlarda kullanıldığı görülmektedir. Konutlardaki enerji kullanımı ve artan çevre sorunları dikkate alındığında, konutlarda enerjinin etkin kullanılmasının önemi artmaktadır. Günümüzde uygulanan konutlar farklı fonksiyonlardan oluşan alt sistemlerin bir araya gelmesiyle biçimlenmektedir. Yeni nesil konut yerleşimlerinde günlük ihtiyaçların tamamı bir yerleşim merkezinde karşılanmaktadır. Konut ile ofis alanları, ticari merkezler, spor aktiviteleri içeren sağlık alanları, sosyal alanlar gibi ortak kullanıma yönelik mekanlar bir arada tasarlanmaktadır. Bu tür karma kullanım içeren konut yapılarının tasarımını daha sistemsel ele almak gerekmektedir. Bu konutlar insanlara tanıdığı olanakların yanı sıra toplu enerji tüketimine neden olmaktadır. Bu çalışmada dünyadaki bu hızlı nüfus artışı ve konfor arayışı ile artan konut ihtiyacının geldiği nokta olan karma kullanımlı konutların ekolojik kriterler bağlamında tasarlanarak, kendi ekosistemini oluşturabileceği bir kılavuz oluşturmak hedeflenmektedir. Çalışmada karma kullanımlı konut tasarımlarının değerlendirilmesi için ölçüt olarak mevcut sertifika sistemlerinden tüm Dünya’da geçerli olan LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) Standartları ve Türkiye’deki ÇEDBİK (Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği)‘nin oluşturduğu Konut Sertifika Kılavuzu incelenmiştir. Bu iki kılavuz eşliğinde tasarımda uygulanabilecek enerji verimliliği yöntemleri belirlenmiştir. LEED standartlarına göre sertifika almış karma kullanımlı proje örnekleri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, çalışmada yer alan enerji tasarrufu stratejileri ve ekolojik tasarım kriterleri ile birlikte karma kullanımlı konut yapılarının enerji verimliliği açısından olumlu sonuçlar üretebileceği öngörülmektedir. Buna bağlı olarak yapı sektörünün neden olduğu çevresel zararların da büyük ölçüde azaltılabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Karma Kullanımlı Konutlar, Ekolojik Kriterler, Enerji Verimliliği, LEED, ÇEDBİK, Konut Sertifika Kılavuzu
|
