İyi sağlık halini sürdürmenin önündeki temel engellerden biri, bireylerin sağlıklı besin ve beslenme konusundaki bilgilerinin yetersiz olmasıdır. Besin etiketi okumak, sağlıklı besin seçimleri yapabilmek için önemlidir. Bu araştırma, yetişkin bireylerin besin etiketi okuma alışkanlıklarının ve beslenme bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür.
Veriler katılımcılara ait genel bilgileri ve “Yetişkinler için Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği”ni içeren e-anket formu ile toplanmıştır.
Çalışma 19-55 yaş arası 139 gönüllü yetişkin ile yürütülmüştür. Çoğunluğunun (%85.6) besin seçimini etkileyen herhangi bir hastalığı bulunmamaktadır. Katılımcıların %55.4’’ü daha önce beslenme ile ilgili bir eğitim almamıştır. Besin etiketini %25.2’si her zaman, %72.6’sı bazen okumaktadır, %2.2’si hiçbir zaman okumamaktadır. Bireyler besin satın almada daha çok fiyat (%89.2), marka (%89.2), üretim (%56.8) ve son kullanma tarihine (%82.7) her zaman dikkat etmektedirler. Besin etiketinde en sık enerji (%33.8) ve şeker (%33.8), en seyrek kalsiyum (%15.2) ve demir (%14.4) değerleri her zaman okunmaktadır. Beslenme bilgi düzeyi ölçeği ile yapılan değerlendirmede; temel beslenme bilgisi bölümünden aldıkları ortalama puan 55.6±7.94, etiket bilgisi bölümünden 39.7±5.69’dur. Etiket bilgisi ortalama puanı erkeklere kıyasla kadınlarda daha yüksektir (p<0.05). Günlük hayatta kendi besin tercihlerini doğru bulma puanı ortalama 6.1±1.76’dır. Bireylerin beslenme-sağlık arasındaki ilişkiyi 0-10 arasında değerlendirme sonucunun ortalaması 8.9±1.41’dır. Beden kütle indeksi ile “temel beslenme bilgi puanı” ve “beslenme-sağlık arasındaki ilişki derecesi” negatif korelasyon göstermiştir (p<0.05). Her zaman besin etiketi okuyanların besin tercihlerini doğru bulma ortanca puanı, bazen okuyanlar ve hiçbir zaman okumayanlara kıyasla istatistiksel açıdan anlamlı olarak yüksektir (p<0.05).
Bu sonuçlar, besin etiketi okuma alışkanlığının yetişkinler arasında düşük olduğunu ve temel beslenme bilgi düzeylerinin “iyi” sınıfında yer aldığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Etiket Okuma, Beslenme Bilgisi, Ambalajlı Besin, Besin İçeriği
|
