AMAÇ: Bu araştırma, diyabetik ayak ülseri olan bireylerde yaşam kalitesi ve öz yönetim ilişkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
KAPSAM: Diyabetin en önemli komplikasyonlarından birisi olan diyabetik ayak ülserleri bireylerin yaşamlarını sosyal, fiziksel, ekonomik ve psikolojik yönden olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi önemlidir.
YÖNTEM: Araştırmanın örneklemini bir üniversitenin eğitim ve araştırma hastanesi genel cerrahi polikliniğine ve/veya diyabetik ayak servisine başvuran, 18 yaş üzeri olan, diyabetik ayak ülseri bulunan, majör amputasyon gerçekleştirilmemiş olan, bilişsel sorunu olmayan, iletişim kurmayı engelleyici sorunu olmayan ve araştırmaya katılmaya onam veren 165 birey oluşturmuştur. Çalışma için bir üniversitenin girişimsel olmayan klinik araştırmalar etik kurulundan etik izin ve araştırmanın yürütüldüğü kurumdan kurum izni alınmıştır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Diyabetik Ayak Ülseri Ölçeği Kısa Formu ve Diyabet Öz Yönetim Skalası kullanılarak toplanmıştır.
BULGULAR: Hastaların yaş ortalaması 64,19±9, 35,8’i kadın, 55,8’inin diyabet dışında ek kronik hastalığı bulunmaktadır. Diyabetik ayak ülseri ölçeği toplam puanlarının yaş, medeni durum, eğitim durumu, çalışma durumu, diyabet tanı süresi, ek kronik hastalık durumu, diyabet tedavisi, diyabetik ayak evresine göre değişiklik göstermektedir. Diyabetik ayak ölçeği toplam puanlarının diyabet öz yönetim skalası toplam puanları ile pozitif yönde, orta derecede anlamlı ilişkisi olduğu saptanmıştır.
SONUÇ: Diyabetik ayak hastalarının yaşam kalitelerinin çok yönlü etkilendiği ve yaşam kalitesinin öz yönetim davranışları ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Diyabetik ayak hastalarında yaşam kalitesini artırmaya yönelik müdahale çalışmalarının yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: diyabetik ayak, öz yönetim, yaşam kalitesi
|
