Milliyetçilik, bir milleti kuracağı kabul edilen bir halk adına bağımsızlık, birlik ve kimlik edinmek ve bunu sürdürmek için oluşturulan ideolojik ve siyasi bir harekettir. Her milletin kendisine göre açıklayacağı bir milliyetçilik olması sebebiyle milliyetçilik birden çok şekilde tanımlanabilir ve bu sebeple de birden çok çeşidi olduğu da söylenebilir. Örneğin Fransızların millet oluşumu kültüre bağlı olduğu için milliyetçilik tanımları da kültür temellidir ya da Almanlar ırk temelli bir millet kavramından bahsettikleri için milliyetçilik tanımları da yine ırk temellidir. Avrupa dışında milliyetçilik tanımları yine kültür, dil, din temelli olmaktadır. Bunun en önemli sebebi millet oluşumunda etkili olan tarihsel şartlardır. Birden çok ırktan oluşan devletlerde, elbette ki milliyetçilik tanımı ırk temelli olamaz. Benzer şekilde birden çok dil konuşulan bir ülkede de milliyetçilik dil temelli olamaz.
Alman milliyetçiliği incelendiğinde başta Katolik kilisesine başkaldıran Luther’in yanında yer alarak Protestanlığı benimseyen ve din temelli bir yapısı varken demokrasiye önem veren bir duruşu vardır fakat zamanla ırk temelli bir milliyetçiliğe dönüşmüş ve demokratik olmayan ırkçı bir aşırı milliyetçiliğe yönelmiştir. Bundan da anlaşılacağı üzere zaman ve şartlar milliyetçiliğin değişmesine neden olabilmektedir. Milliyetçiliği sadece Alman milliyetçiliğine bakarak demokratik - demokratik olmayan, iyi – kötü, ilerici – gerici, ılımlı – aşırı, solcu – sağcı, batılı – doğulu şeklinde birçok türe ayırabiliriz. Ancak bu ayrımların yapılması bu milliyetçiliklerin ortak yönlerinin olduğunu unutturmamalıdır.
(Bu çalışma, Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Ertuğrul’un danışmanlığında ve Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde savunması yapılacak “Türk Devlet Tarihinde Milliyetçilik” konulu yüksek lisans tezinden türetilmiş olup Türk Milliyetçiliğinin kökenlerini, doğuşunu, tarihsel sürecini konu edinmektedir. ORCID NO: 0009-0001-5218-0598)
Anahtar Kelimeler: Milliyetçilik, Klasik Milliyetçilik, Modern Milliyetçilik
|
