Son yıllarda kırsal alanlardan kentsel alanlara doğru hızlı bir nüfus hareketi olmaktadır. Bu ülkemizde ve şehirlerdeki kentsel gelişim hızı, çevresel bozulmaya ve plansız gelişmeye sebep olmuştur. Planlı ve dengeli gerçekleşmeyen kentsel gelişim ve arazi kullanımlarının amaç dışı kullanılmasıyla birçok sorun ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu sebepten dolayı planlı ve kontrollü bir yapılaşma olabilmesi için arazi kullanımını ve zamansal değişimleri izlemek, gerekli tedbirleri almak ve alternatif yeni yerleşim alanları oluşturmak gerekmektedir. Arazi kullanımı ve şehirsel değişimlerin izlenmesinde son yıllarda Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Zonguldak İli ve çevresine ait alanların arazi kullanım durumu, kentin alansal değişimleri ve bu değişime neden olan sebepler incelenmiştir. Bu amaçla, ilgili alanların belirli yılları kapsayan ve farklı özelliklerdeki hava fotoğrafları ve ortogörüntü ürünleri kullanılmıştır. Değişimin hızlı ve yoğun bir şekilde görüldüğü Zonguldak İli ve çevresindeki alanlar Harita Genel Müdürlüğü tarafından çekilen 1951, 1973, 1998 ve 2022 yıllarına ait hava fotoğrafı/görüntüleri/ortogörüntü ürünleri ile yollar, binalar ve kıyı çizgisi vb. detaylar olmak üzere sınıflandırmalar yapılmış ve kentsel detaylar ortaya çıkarılmıştır. Kentsel gelişim ve arazi kullanımında meydana gelen değişim ilgili yazılımlarla sayısallaştırılarak karşılaştırma metodu uygulanarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Bunun yanında, yıllara bağlı kentsel gelişim hızı ve yönüne bağlı olarak sınırlı alanları korumak, sürdürülebilir ve doğru planlamalar yapılabilmesi için bölgenin topoğrafik yapısı dikkate alınarak gelecekteki planlamalara altlık sağlanması planlanmaktadır. ORCID NO: 0000-0003-0705-9163
Anahtar Kelimeler: Uzaktan Algılama, Hava fotoğrafı, Halihazır Harita, Kentsel Değişim, Zonguldak
|
