Amaç: Bu çalışmanın amacı yabancı dilde öğretim sürecindeki uygulamaların öğretmen ve öğrenci rolleri açısından ne kadar iletişimsel yöntemin kriterlerine dayalı olarak ele alındığını belirlemek ve iletişimci dil öğretimiyle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin farklı değişkenlerle ilgili dağılımlarını ortaya koymaktır. Gereç-Yöntem: Veriler nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde ise SPSS analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. 1987-2020 yılları arasında YÖK Ulusal Tez Merkezi tabanında yayınlanmış olan 20 tez taranmıştır. Araştırmalar yıl, danışman unvanları, katılımcı grubu, katılımcı sayısı, araştırma yöntemi, araştırma deseni, veri toplama aracı ve veri analiz yöntemlerine göre incelenmiştir. Gerekçeler ve Önem: Yabancı dil öğrenmeye duyulan ihtiyaç, günümüzde özellikle iletişim ve teknoloji alanındaki hızlı ve sürekli gelişmelerin ve küreselleşmenin etkisiyle artmıştır. Yabancı dil öğretiminde geleneksel öğretim yöntemlerinin başarılı olamaması yeni yöntemlerin araştırılması ve uygulanması için bir hareket noktası oldu. Bireyin öğrendiklerini anlayabilmesi ve uygun tepkide bulunması, böylece günlük hayatta topluma uyum sağlaması gerektiği anlayışıyla yabancı dil öğretiminde sosyo-dilbilim ve toplumbilimin verileri ışığında iletişimci yaklaşım benimsenmiştir. Bu yaklaşım, öğretmen rehberliğinde sınıf üyeleri arasında etkileşime dayanan, öğrencilerin ilgilerini sürekli canlı tutarak dört dil becerisine odaklanan öğrenci merkezli kazanımları temele alır. 1960’lı yıllarda yabancı dil öğretimi geleneğinin değişmeye başlamasıyla ortaya çıkan ve günümüzde de hala popülerliğini arttırarak korumaya devam eden iletişimsel yaklaşım, dilin yapısının bilgi aktarımı yolu yerine sezdirilerek ve hedef dilde etkili iletişim kurarak öğretilmesiyle dilin işlevsel ve anlamsal boyutuna dikkat çekmiştir. Yabancı dil öğretiminde iletişimsel becerilerin geliştirilmesine yönelik geliştirilmiş bir yaklaşım olan iletişimci dil öğretimi, yabancı dil öğretiminde en etkili yaklaşımlardan biridir. Güncel hayatta öğrencilerin karşılaşabileceği türden olan aktiviteler grup çalışması ve ikili çalışma gibi tekniklerle uygulandığında katılım, motivasyon ve etkileşim artar. Sonuç: Araştırma sonucunda, öğretim etkinlikleri esnasındaki iletişimsel uygulamaların bazı güçlük ve sorunlar nedeniyle istenilen düzeyde gerçekleşmediği belirlenmiştir. Öğretmen tarafından belirlenen iletişim içeriğinin dilbilgisi odaklı olduğu, öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci arasındaki iletişimin yetersiz olduğu ve otantik materyallere öğretim sürecinde yeterince yer verilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğrenci merkezli, öğretim etkinlikleri sırasında iletişimsel uygulamaların yeterince kullanıldığı bir öğrenme ortamı oluşturmaları için öğrencilerin iletişim becerilerini ölçen bir sınav sisteminin uygulanması ve materyallerin yetersiz yönleri geliştirilmesi önerilmiştir. ORCID NO: 0009-0009-2831-7337
Anahtar Kelimeler: İletişimci Dil Öğretimi, Yabancı Dil Eğitimi, İletişimsel Yaklaşım, İletişim Etkinliği, İletişim Yetkinliği, İkinci Dil Öğretimi, Sınıf İçi Etkileşim
|
