Havada bulunan ve konsantrasyonları meteorolojik şartlara bağlı olarak sürekli değişim gösteren fungus sporları, gerek atopik bireyler üzerindeki alerjik etkileri, gerekse immün sistemi zayıf/baskılanmış kişilerdeki fırsatçı patojenik etkileri nedeniyle önem taşımaktadır (Çeter ve Pınar 2009). Fungus sporları yıl boyunca atmosferde bulunabilen önemli aeroalerjenlerdendir (Burch ve Levetin 2002). Bu derleme çalışmada Ankara atmosferinde yer alan atmosferik spor konsantrasyonunun yaklaşık % 85’ini oluşturan dominant 4 taksona ait fungal sporlar değerlendirilmiştir. Atmosferden volumetrik yöntemle Burkard tuzağı kullanılarak yapılan örneklemeler sonucunda sırasıyla en çok Cladosporium, Alternaria, Leptosphaeria ve Ustilago taksonlarına ait sporlar tespit edilmiştir. Kaspryzk (2008), mantar sporlarını (a) nemli/ıslak ve (b) kurak koşullara uyum gösterenler olmak üzere iki grupta ele almıştır. Bu gruplandırmaya göre, Leptosphaeria ilk gruba, Cladosporium, Alternaria ve Ustilago ise ikinci gruba dahil etmiştir. Alternaria nemli ortamlarda bitkilerin gövde, yaprak, meyve ve kabuk gibi kısımları ile çürümekte olan bitki kısımları üzerinde saprofit olarak yaşar. Bitki ve insan patojeni olup, oldukça alerjendir. Cladosporium, çürümekte olan bitki kalıntıları, nemli ortamlar, kitap ve tekstil ürünü materyaller, duvar boyaları üzerinde gelişir. Alternaria gibi, bitki ve insan patojeni olup oldukça alerjendir. Leptosphaeria cinsinin bazı türleri nemli ortamlarda çürümekte olan bitki parçaları üzerinde saprofit olarak yaşarken, bazı türleri ise yüksek bitkilerin gövde, yaprak ve meyveleri üzerinde patojen olarak yaşamaktadır. Ustilago, çimen, ağaç, çeşitli çiçekli bitki ve tahıllar üzerinde parazit olarak yaşarlar. Bitki patojeni olup oldukça alerjiktir. Alternaria, Leptosphaeria ve Ustilago sporları atmosferde Mayıs-Ekim aylarında yoğun görülmektedir. Cladosporium sporları tüm yıl boyunca atmosferde görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Fungal Spor, Alternaria, Cladosporium, Leptosphaeria, Ustilago
|
