Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, Covid-19 pandemisinde bedensel/ortopedik engelli bireylerin yaşadığı zorlukları ve yaşam kalitelerini incelenmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma verileri Adıyaman ilinde bulunan Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bağlı bedensel/ortopedik engelli 18-64 yaş aralığındaki araştırmaya katılmayı kabul eden 140 bireye Eylül 2023–Ocak 2024 tarihlerinde uygulandı. Verilerin toplanmasında “Engelli Bireyleri Tanıtıcı Bilgi Formu” ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL)’nin bedensel/ortopedik engelli bireyler için geliştirilmiş modülünün WHOQOL-DIS ve Engellilik Modülü Bedensel Engelli Bireylerin Yaşam Kalitesi Ölçüm Aracı Türkçe sürümü kullanıldı. Covid-19 döneminde, bedensel/ortopedik engelli bireylerin haftalık dışarı çıkma sürelerin Covid-19 bulaşma durumu ile iyileşme şekline, yardım almadan ihtiyaçlarını karşılayabilme durumuna ve bağımsız hareket etme için destekleyici materyal kullanımına göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelendiğinde; Covid-19 bulaşan ve Covid-19’u ayaktan veya yatarak tedavi ile iyileşen bireylerin dışarıda geçirdikleri sürenin anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Bedensel/ortopedik engelli bireyler Covid-19 döneminde başta arkadaş ziyaretlerinin olmaması ya da çok az olması, yalnızlık hissi ve ölüm korkusu, akraba, arkadaş vefatı olmak üzere hijyen sorunu yaşama, maske takma, dışarı çıkamama, ağır hastalanma korkusu ve hastanede yatma ile ilgili endişeler ve zorluklar yaşamışlardır. Çalışmamızda yardım almadan ihtiyaçlarını karşılayan ve bağımsız hareket etme için destekleyici materyal kullanmayan katılımcıların yaşam kalitelerinin daha iyi olduğu bulunmuştur (p<0.05). Araştırmada doğuştan olmayıp sonradan engelli olan ve herhangi bir engelli derneğine üye olan katılımcıların sosyal ilişkiler alanı düzeylerinin daha iyi olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Covid-19 bulaşmayan katılımcıların yaşam kalitelerinin ve sosyal ilişkiler alanlarının daha iyi düzeyde olduğu saptanmıştır (p<0.05). ORCID NO: 0000-0001-9933-9087
Anahtar Kelimeler: Covid-19, Engellilik, Yaşam Kalitesi
|
