Yeraltı metro istasyonları, büyük şehirlerde hızlı ulaşımı sağlama, kara yollarının yükünü alma ve kısa zamanda kullanıcıları bir yerden bir yere ulaştırma gibi önemli görevleri üstlenmesine karşın, kullanıcı yükünün fazla olması, sınırlı alan ve yer altında konumlandırılmasından ötürü yangın güvenliği açısından büyük sorun teşkil etmektedir. Türkiye’de daha önce yapılan çalışmalarda yangın güvenlik önlemleri ile ilgili araştırma ve sonuçlar sunulmuş olsa da pasif yangın güvenlik önlemleri yeterince ele alınmamıştır. Literatürde kaydedildiği üzere, dünyada en çok dikkat çeken yangınlar, King’s Cross metro yangını, Bakü metro yangını ve Daegu metro yangınıdır. Araştırmalar sonucu, bu yangınların başlama ve yayılma sebeplerinin, elektrik ve mekanik arızalanmaları, kundaklama, sigara gibi etkenler olduğu saptanmıştır. Yeraltı metro istasyonlarında, bu etkenlerin neden olduğu yangınlarda, aktif ve pasif güvenlik önlemleri ile can ve mal kaybı önlenerek, kullanıcıların tehlike altında kalmadan, istasyon dışına ya da güvenli bir bölgeye tahliyesi gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada, yeraltı metrolarında pasif yangın güvenliğinin sağlanması adına, uluslararası ve ulusal kapsamda yangın güvenliği standartları ve yönetmeliği karşılaştırılmış; yapı ve malzemeler, kullanıcı yükü, tahliye süresi, yatay tahliye, tek ve çift yön kaçış mesafesi, alternatif kaçışlar, platform, koridor ve rampalar, merdivenler ve yürüyen merdivenler, asansörler, ücretli geçiş alanları, kapılar ve geçitler gibi parametreler analiz edilmiştir. Bunun sonucunda, analiz edilen parametrelerin yeraltı metro istasyonu tasarımında yol gösterici olması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yeraltı Metro Tren İstasyonları, Pasif Güvenlik Önlemleri, Yangın Güvenliği
|
