Öz: Türk Halk Edebiyatının güzide kaynaklarından olan cönkler; geçmiş ile bugün arasında bir köprü vazifesi gören kültürel varlıklarımızın sözlü kültür hafızasından(ortamından) yazıya geçirilerek günümüzden, geçmişin karanlık ve gri kalmış noktalarına tutulan bir ışık görevi üstlenmektedir. Halk arasında dana/sığırdili olarak da bilinen cönkler, uzunlamasına açılan dışları deri kaplı genellikle yazarları belli olmayan içeriklerinde çeşitli şairlere ait şiirler, dua, tılsım, büyü, rüya tabiri, resmi evrak suretleri, hüccet, senet, düğün davetiyesi, nikâh bilgisi, tahrir kayıtları, çeşitli ebced hesaplamaları, ilaç tarifi, tedavi yöntemleri, hayvan hastalıkları vs. birçok halk edebiyatı unsuru barındıran eserlerdir. Çalışmamıza konu olan eser, yüksek lisans tezi olarak çalışmış olduğumuz ve şahsi kütüphanemizde bulunan Balıkesir kaynaklı olduğu anlaşılan bir cönktür. Bu eserde bulunan Âşık Ömer’e ait olduğunu düşündüğümüz şiirin, Âşık Ömer’e ait daha önce yayımlanmış bilimsel çalışmalar ve eserlerden elde ettiğimiz veriler ile mukayese ederek daha önce yayımlanmış olan eserler ile benzerlikleri (redif, kafiye, mahlas vs.) göz önünde bulundurularak sunulmuştur. Çalışmamızda inceleme metodu konu ve muhteva bakımından benzerlik gösterdiğinden olarak Aslı Büyükokutan Töret’in ‘’BALIKESİR’DE BULUNAN BİR CÖNKTE ÂŞIK ÖMER’İN ŞİİRLERİ’’ başlıklı çalışmasındaki inceleme metodu esas alınmıştır. Çalışmamızda konunun daha iyi özümsenmesi açısından cönkler, çalışmamıza konu olan cöngün özellikleri ve Âşık Ömer hakkında başlıklar halinde genel bilgilendirmeler yapılmış olup akabinde bulunan şiirin incelemesine geçilmiştir. Sonuç olarak bulunan eserin Âşık Ömer Divanına kazandırılması ve araştırmacılara ulaştırılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Cönk, Âşık Ömer, Balıkesir, MUKAYESE, ŞİİR
|
